Le mea e te faʻamoemoeina mai le suʻesuʻega o le faʻanoanoaga

O le a le suʻesuʻega o le faʻanoanoaga? | Faʻafefea ona maua se suʻega | O ai e manaʻomia se suʻega | Fesili e faamoemoe | Iʻuga suʻesuʻe | Faʻamaoniga | Togafitiga
A e taunuʻu atu i le ofisa o lau fomaʻi mo lau taimi atofaina, e fesili le tagata faʻatonu mo se kopi o lau inisiua pepa-ona tuʻuina atu lea ia te oe ose fesili puʻupuʻu, ma fesili atu e uiga i ou lagona talu ai nei. Tele o tautua soifua maloloina o loʻo i ai ni ituaiga o faʻanoanoaga suʻesuʻe mea faigaluega faʻaaoga e fesoasoani ia latou iloa vave faʻailoga o se lagona faʻaletonu e mafai ona faʻamaonia nisi suʻesuʻega.
I le faʻamanatuina o le National Depression Screening Day ia Oketopa 8, aʻoaʻo atili e uiga i le faʻafefea ona fesoasoani le suʻesuʻeina o faʻanoanoaga ia te oe e iloilo ai lou tulaga faʻalemafaufau ma manaʻoga. Atonu o le sitepu muamua lea i le malamalama i ou uiga ma faʻaleleia lou tulaga lelei o le olaga.
O le a le suʻesuʻega o le faʻanoanoaga?
O le meafaigaluega faʻapitoa suʻesuʻega faʻanoanoa e pei lava o le: o se siakiina fua. Ua fuafuaina e vaʻai mo faʻailoga o le faʻanoanoa. E mafai ona faʻasino ia colloquially o se faʻanoanoaga suʻega, ae le o se moni suʻesuʻega pei o se toto maualuga siaki e fuaina tonu tulaga o se mea. Ae, o le faʻanoanoaga suʻesuʻega o se mea faigaluega e faʻaaogaina faʻapitoa tali e avatu ai i se kamupani foaʻi malamalamaaga i lou mafaufau maloloina.
O le faʻanoanoaga e suʻesuʻe faʻapitoa e faʻailoa ai faʻailoga e ono lamatia ai se tagata mo le faʻanoanoa, faʻamatalaina e Crystal Clark, MD, o se polofesa lagolago o le mafaufau ma amioga faasaienisi ma faʻamalositino ma gynecology i Northwestern Feinberg Aoga Faʻafomaʻi.
O se meafaigaluega masani e siakiina ole Patient Health Questionnaire-9 (PHQ-9). O se lisi o fesili e fesili atu ai ia te oe e te mafaufau ai i mea e pei o lou manaʻo ma ou malosiʻaga maualuga. Oe faʻatumuina lenei fesili ina ia oe ma lau fomaʻi mafai ona filifili pe o oe masani ona maua ni faʻailoga masani o le faʻanoanoa e pei o le faʻaauau pea o le faʻanoanoa ma le leai o se fiafia i au mea e te fiafia i ai gaioiga.
O le faʻailoaina o fuʻa le tele o faʻailoga e te ono maua. O se faʻailoga e mafai ona fesoasoani ia te oe filifili pe o le a le taimi e vaʻai ai i le mafaufau faʻapitoa polofesa. Faʻamoemoeina i mea e te togiina, oe o le a iloa pe a manaʻomia e te alu i luma pe leai, fai mai Lindsay Israel, MD, o se psychiatrist ma o le sili fomaʻi ofisa o Manuia TMS .
Faʻafefea ona ou mauaina se meafaigaluega suʻesuʻe faʻanoanoa?
Atonu e avatu e lau tausi maʻi muamua sau kopi e faʻatumu i le potu faʻatali. Pe oe ono mauaina se fesili fesili e faʻatumu pe a faʻatali e vaʻai i se faʻapitoa.
E mafai foi ona e alu i luga ole laiga e faʻamaeʻaina oe lava-suʻesuʻega. Faʻalapotopotoga e pei o le Iunaite Setete Puipuiga Tautua Malosiaga Faʻamalosi tino (USPSTF) ma le O le popolevale ma le lotomafatia Association o Amerika (ADAA) ofoina atu faʻaavanoa meafaigaluega suʻesuʻega pei o le PHQ-9 i luga o a latou upega tafailagi. Ae ui i lea, leai se tasi o nei lava suʻesuʻega e fai ma sui mo se iloiloga aloaʻia e se fomaʻi mafaufau faʻapitoa.
Ou te manaʻomia se suʻesuʻega o le faʻanoanoaga?
Ua fautuaina e le US Preventive Services Task Force le siaki masani mo le faʻanoanoaga i tagata matutua, e aofia ai ma fafine maʻitaga ma tina failele, faʻapea foi ma taualumaga mo le toe tulitatao.
Aisea? O le lotomafatia o se tulaga masani lava o le soifua maloloina — o se tasi na sili atu ona aafia nai lo 17 miliona tagata matutua i le U.S. i le 2017. O le mea moni, e tusa ai ma le National Institute of Mental Health (NIMH), sili atu i le 7% o tagata matutua o le US ua oo i le sili atu ma le tasi le tele vaega faʻanoanoaga.
Talu ai ona o le toatele o tagata ua aʻafia, e tusa o soʻo se tasi e ono faʻamanuiaina mai le faia o se suʻega, e pei ona taʻua e Dr. Clark. Ou te lagona e pei o tagata uma e tatau ona nonofo i lalo ma fai, ae e mautinoa lava o soʻo se tasi e lagona e pei o se mea e le o saʻo, o faʻamatala e Dr. Clark.
Atonu e te mataala na e feagai ma ni faʻailoga o le faʻanoanoa. Ae, atonu e te le-pe oe ono le iloa o ou lagona o faʻailoga o le faʻanoanoa. O le faʻanoanoaga suʻesuʻe mafai ona pikiina i luga o faʻailoga na e ono misia.
Ae afai e te leʻi leva na faʻamaonia i se maʻi pei o fatu fatu, stroke, poʻo le kanesa, o le faʻaletonu o le faʻanoanoaga atonu o se sili lelei manatu. Faʻanoanoa ma isi tulaga o le mafaufau e masani ona alu lima-faʻatasi ma isi tulaga o le soifua maloloina poʻo faʻafitauli tau soifua maloloina.
O le mea moni, faʻanoanoa e manatu o se tulaga lamatia mo nisi tulaga pei o fatu fatu. Suesuega fautua mai o le tele e 40% o tagata na iloa le ogaoga fatu fatu gaioiga faʻapitoa mo a faʻamai ogaoga o le faʻasoesa (MDD) O le American Cancer Society faʻapea foi ona fuafuaina lena 1 mai le tasi i le 4 tagata e maua ile kanesa e mafatia foʻi ile faʻanoanoa tele.
Ae paga lea, o le faʻanoanoa e mafai ai ona atili tupu ai se leaga. Mo se faʻataʻitaʻiga, o suʻesuʻega faʻaalia ai o tagata e maua i faʻamaʻi fatu o le fatu o loʻo pagatia foi ile faʻanoanoa e masani lava ona leaga le latou faʻaiuga. O le faʻanoanoaga e mafai ai ona faigata tele i tagata e maua i se maʻi tuga e faʻatonutonu lena maʻi.
A uma mea uma, o le mafaufau ma le tino e fesoʻotaʻi, fai mai Clark. Ma, afai o se tagata onosaʻi e matua faʻanoanoa lava ma i ai foi ma se faʻaletonu tino, latou te ono le ono faia i lena faʻaletino maʻi nai lo latou pe afai latou te maua lagona sili atu, na ia fai mai ai.
O a fesili e fesiligia i se suʻesuʻega o le faʻanoanoaga?
O le suʻesuʻega masani o le faʻanoanoaga o le a fai atu ia te oe e te mafaufau ai i ou lagona i le lua vaiaso talu ai. O le PHQ-9 o le a fai atu ia te oe e iloilo pe faʻafia ona e masani i mea nei:
- Laititi le fiafia poʻo le fiafia i le faia o mea
- Lagonaina i lalo, faanoanoa, pe leai se faamoemoe
- Faʻalavelave moe, moe pea pe moe tele
- Lagona le lelava pe ua tau leai se malosi
- Le lelei le manaʻo poʻo le soʻona 'ai
- Lagona le leaga ia te oe lava
- Faafitauli taulai atu
- Faʻasolosolo pe tautala lemu na mafai e isi tagata ona maitauina? Poʻo le faʻafeagai - o le matua femoumouaʻi poʻo le le mautonu ua sili ai ona e feoaʻi nai lo le mea e masani ai
- Manatu e sili atu oe pe a e maliu pe afaina oe lava
Oe o le a alu i lalo le lisi ma tofia se taimi i fesili taʻitasi. O au filifiliga o:
- E leo mea uma
- Tele aso
- Sili atu ma le afa aso
- Toeititi lava o aso uma
O le mea taua o le faʻamaoni i au tali. O loʻo e taumafai e aʻoaʻo atili e uiga i lou soifua maloloina faalemafaufau, ma o lenei o se lelei ulufale tulaga mo le faia o lea.
E le valea, pei o se mea, ae o se isi mea faigaluega e mafai ona matou faʻaaogaina, faʻamatala Anandhi Narasimhan, MD, o se tamaititi, talavou, ma tagata matua psychiatrist i se tumaʻoti falemaʻi faʻataʻitaʻiga i Kalefonia o loʻo avea foi ma tagata faigaluega fomaʻi mafaufau i Masada Homes i Gardena, Kalefonia .
O le a le uiga o laʻu faʻaiuga o le faʻanoanoaga?
O au tali e tatau ona faʻaaoga e fai ma taʻiala. E te le maua se faʻailoga o le faʻanoanoaga mai se suʻega. Ae e te ono maua ni fautuaga e tulituliloaina iloiloga faʻaopoopo e ono (pe leai foi) mulimuli ane taʻitaʻia ai i se sao saʻo.
Afai o loʻo e suʻeina le fesili fesili i le ofisa o lau fomaʻi, e ono manaʻo lau fomaʻi e talanoaina faʻaiuga o le suʻega ma oe. Faʻalagolago i iʻuga, latou te ono faʻasino oe i se fomaʻi mafaufau mo se talanoaga.
Afai e te filifili e faia se oe lava iloiloga lugalaina, e taua le maitau e le mafai ona e faʻamaonia oe lava. O suʻega o loʻo avanoa i luga ole laiga ua naʻo le fuafuaina e avea ma taiala . Mo se faʻataʻitaʻiga, ua fautuaina e le ADAA oe e download le PHQ-9, faʻamaeʻa le suʻesuʻega, ona ave lea o faʻaiuga i lau fomaʻi ma talanoaina. O le a le avatua ia te oe se togi poʻo se faʻamatalaga o lou tulaga. Ae o tali e mafai ona fesoasoani i lau fomaʻi ia malamalama i mea o loʻo e feagai ai. Ona mafai lea ona e faia se talanoaga e uiga i ai.
Mafai ona ou faʻamaonia ia te aʻu le atuatuvale?
Oe le mafai faʻamaonia faʻamaonia oe lava ma le faʻanoanoa. Oe manaʻomia se fomaʻi polofesa mo lena, fai mai Dr. Narasimhan.
Ina ia iloilo oe, o le fomaʻi o le mafaufau o le a faʻaaogaina le faʻavae mai le tusitaulima mo le iloiloina ma faʻamaonia mafaufau o maʻi ua lauiloa o le Tusi Faʻamaonia ma Fuainumera Tusi Lesona o Faʻaletonu Mafaufau, Lomiga Lomiga (e iloa foi ole DSM-5 ). Oe manaʻomia ia i ai le itiiti ifo lima faʻailoga ia maua se faʻamaoniga o le tele faʻafitauli o le faʻanoanoa. O le a mafaufau foʻi lau fomaʻi i le taimi ma le umi o au faʻailoga pe a fai se faʻamaoniga.
Atonu e manaʻo lau fomaʻi e faʻateʻa isi tulaga faʻafomaʻi e iai taimi e aliaʻe ai faʻailoga o le faʻanoanoaga. Fai mai le American Psychiatric Association , o le faiʻai o le faiʻai, o nisi vaitamini faaletonu, ma faʻaletonu o lou toto o loʻo i ai i nei tulaga. O le sauaina i isi mea ma isi tulaga o le soifua maloloina o le mafaufau e mafai foi ona mafua ai faʻailoga faʻapea.
Ae le o lona uiga e le mafai ona e faia se gaioiga malosi i le aʻoaʻo atili e uiga i lou oe mafaufau ma lagona lelei.
Oe mafai ona aʻoaʻo faʻailoga o le faʻanoanoa ma vaʻavaʻaia oe lava mo i latou. E ui lava, manatua i taimi uma o nisi tagata e le o iloaina o ni lagona faʻapitoa o ni faʻailoga tonu lava o le faʻanoanoa, tusa lava pe latou te tutupu soo.
Ave le faʻailoga masani o le faʻanoanoaga o le maua o le faʻaititia o le fiafia i gaioiga e masani ona e manaʻo e fai. O lena mea, ia te aʻu, o se tasi o faʻailoga sili ona lelei e mafai e se tagata maʻi ona iloaina, fai mai Dr. Israel. O le a latou fai mai, sa masani ona ou fiafia e taalo tapolo. ’Po o le 'Sa masani ona ou fiafia e alu i le faletaʻalo.' Pe 'Sa masani ona ou fiafia e kuka.' Ma o lenei latou te le o faia se tasi o na. Lenei, ia te aʻu, o se aulelei uli-ma-paʻepaʻe suiga e mafai ona e tuʻuina lou lima.
Oe mafai foi aʻoaʻo atili e uiga i lau oe lava tulaga lamatiaga. Mo se faʻataʻitaʻiga, o fafine e sili atu nai lo alii e maua i le lotomafatia. Suesuega faʻapea foi fautua mai o se aiga talaʻaga o faʻanoanoaga faʻaletonu mafai ona faateleina lou tulaga lamatia. E faʻapena foi se suiga tele o le olaga poʻo se faʻalavelave faʻalavelave. Faʻanoanoa e masani foi i tagata matutua, e ui o le National Institute on Aging faʻamamafaina e le o se masani vaega o le matua faʻagasologa.
Le pito i lalo: O le iloaina ma le malamalama i mea e ono aʻafia ai, e mafai ai ona faʻateleina lou iloa — ma e ono faʻafaigofie ai ona e sailia se fesoasoani.
Faʻafefea ona ou mauaina togafitiga pe a maeʻa laʻu suʻesuʻega faʻanoanoa?
E taua le manatuaina: Faʻanoanoa e mafai ona togafitia .
Afai o lau faʻanoanoaga suʻesuʻega taitaiina oe e saili se fomai mafaufau mo se iloiloga, oe ono maua se faʻamaoniga. E iai tele mafai faʻamaoniga ; lua o sili ona taatele o le tetele faʻanoanoaga (lauiloa foi o le falemaʻi faʻanoanoaga) ma faifai pea faʻafitauli depressive.
O lau togafitiga fautuaina o le a faʻalagolago i lau faʻapitoa faʻamaoniga. Oe ono avea ma se sui tauva lelei mo se antidepressant poʻo isi vailaʻau. Oe ono faʻamanuiaina mai psychotherapy. Pe e te ono iloaina o le tuʻufaʻatasia o vailaʻau, metotia o le soifua maloloina amioga, ma togafitiga o le sili ona aoga auala e fesoasoani ia te oe, faʻatasi ai ma nisi o oe lava-fuataga faiga.
Ma e mafai lava ona suia mea pe a fai latou te leʻo lelei. Mo se faʻataʻitaʻiga, afai o le muamua vailaʻau e te taumafai e le aoga pe o le fualaʻau e le saʻo, e mafai lava e lau fomaʻi ona fetuʻunaʻi le fualaʻau pe fautua atu ia te oe fesuiai antidepressants .
E pei lava ona taua le faʻamaoni pe a e taliina fesili i se fesili fesili, e taua foʻi lou faʻamaoni i lau tautua-ma oe lava-e uiga i mea o loʻo e mauaina. E tatau ona iloa e lau tautua mea o loʻo e lagonaina ina ia mafai ona e maua se faʻamaoniga saʻo ma se togafitiga lelei. Pau lava lea o le auala e mafai ai ona e maua le fesoasoani e te manaʻomia.
O le nanaina poʻo le faʻaitiitia o le a le maua ai e oe le fesoasoani e te manaʻomia, fai mai Dr. Israel.
O le faʻanoanoaga suʻesuʻe mea faigaluega e le na o se tasi taimi mea. E mafai ona suia lou tulaga, ma ono maua ai oe i ni lagona faʻanoanoa i se taimi mulimuli ane. Ma oe ono fetaiaʻi ma i latou i le lumanaʻi ofisa ofisa asiasiga, ma au tali ono 'eseʻese.
E mafai foi ona e faʻaaogaina se meafaigaluega suʻesuʻe faʻanoanoa e fesoasoani ai ia te oe e mataʻituina lou alualu i luma pe a maeʻa ona maua se faʻamaoniga ma amata togafitiga.
Mo nisi faʻamatalaga e uiga i le sailia o fesoasoani poʻo togafitiga poʻo le faʻanoanoaga lagolago, asiasi i le National Alliance on Mental Health pe valaʻau le Togafitiga o le soʻona faʻasauāina ma le Faʻafoeina o le Soifua Maloloina o Mafaufau fesoasoani i le 1-800-662-FESOASOANI. A faʻapea o oe poʻo se tasi e pele o loʻo feagai ma mafaufauga o le pule i le ola pe o le afaina o oe lava, valaʻau le National Suicide Prevention Lifeline i le 1-800-273-8255 pe asiasi i le potu faʻafuaseʻi lata mai.